Artefact van de maand: Met de handtekening van de kunstenaar…

In Vechten (provincie Utrecht, NL) met zijn rijke Romeinse historie worden wel vaker pijpaarden beeldjes gevonden, maar één beeldje heeft iets heel speciaals. Op de achterkant is namelijk vóór het bakken een tekst in de nog vochtige klei aangebracht: SERVANDVS CCAA FECIT, Servandus uit Keulen heeft dit gemaakt. CCAA is een afkorting voor Colonia Claudia Ara Agrippinensium, wat de Romeinse naam van het huidige Keulen was. Servandus was een belangrijke producent van beeldjes in Keulen tussen ca. 150 en 175 na Chr. Het komt echter niet zo vaak voor dat hij (of één van zijn werknemers) zo uitgebreid zijn handtekening op een beeldje zette.

We weten niet zeker wie er afgebeeld is, omdat het hoofd is afgebroken. Misschien was het Apollo, want Servandus beeldde deze godheid graag af. Maar voor ons is de handtekening op de achterkant eigenlijk veel interessanter. De tekst is zo netjes aangebracht dat je gewoon de trots en het vakmanschap van de maker voelt. Zo vormen een paar letters op een beeldje een mooie verbinding naar het leven van een kunstenaar uit de 2e eeuw na Chr.

Het beeldje is gevonden bij een archeologische begeleiding van RAAP en wordt bewaard in het depot voor bodemvondsten van de provincie Utrecht, de eigenaar van deze vondst. Het is gepubliceerd in: P.J. Ilson, Ontgraving van de reduitgracht bij fort Vechten. Gemeente Bunnik. Archeologisch onderzoek: een archeologische begeleiding en metaaldetectie, RAAP rapport 2610, Weesp 2012.

Ester van der Linden, specialist Romeins aardewerk