Artefact van de maand: 19de-eeuws percussie pocket pistool

Soms zijn ook familie-erfstukken prachtige archeologische artefacten. Neem nou dit pistool dat bijna honderd jaar geleden door mijn eigen overgrootvader werd opgeraapt van een vers geploegde akker aan een verbindingsweg tussen Vlijtingen en Lafelt (Limburg, BE).

Precies daar waar het pistool gevonden werd, vond op 2 juli 1747 de Slag bij Lafelt plaats. Die veldslag maakte deel uit van de Oostenrijkse Successieoorlog en er namen in totaal circa 150.000 manschappen aan deel. Het moeilijke terrein, met zijn holle wegen en ondoordringbare meidoornhagen kosten meer dan 17.000 soldaten en circa 3000 paarden het leven.

Mijn overgrootvader nam aan dat het pistool een restant was van dit slagveld en het verhaal van pistool van de Slag bij Lafelt was in onze familie een mythe geworden. Maar toen CAR vzw het pistool nader onderzocht bleek het een percussiepistool in pocketformaat uit de periode 1840-1850. Het is dus een eeuw te jong. Een parallel voor het proefstempel hebben we vooralsnog niet kunnen vinden, maar de stilistische kenmerken zouden kunnen wijzen op een Luiks fabricaat.

Een percussiepistool wordt via de loop geladen met buskruit en een ronde kogeI. In tegenstelling tot de wapens uit de tijd van de Slag bij Lafelt werkt het ontstekingsmechanisme niet langer met een in de slaghaan geklemd stukje vuursteen. De slaghaan van een percussiepistool slaat op een klein, los slaghoedje dat aan de buitenzijde op een hol pinnetje wordt geplaatst. De vonk slaat naar binnen en ontsteekt zo het buskruit.

Yvonne de Rue