Artefact van de maand: bord met Christus aan het kruis

We zijn alweer april, de zon schijnt en Pasen staat voor de deur. Voor veel mensen in de Lage Landen is Pasen een seculier feest geworden waarop men met familie de paastafel deelt en kinderen paaseitjes rapen. Het is echter sinds oudsher een belangrijk christelijk feest. Christenen vieren deze dag vanuit hun geloof dat Jezus opgestaan is uit de dood, dit op de derde dag na zijn kruisiging. Het verwondert dan ook niet dat de kruisdood van Christus, als centraal onderdeel in het paasverhaal, eeuwen lang een belangrijk thema in de christelijke kunst is geweest. Niet alleen op schilderijen en beeldhouwwerken komen we de afbeelding van de gekruisigde Christus tegen, maar ook op aardewerk. Pottenbakkers kopieerden zelfs vaak populaire gravures.

Zo ook op de restanten van dit 18de-eeuwse Nederrijns bord. Het werd in 2011-2012 opgegraven in de gemeente Echt (NL) en is uitgevoerd in roodbakkend aardewerk. De binnenkant is voorzien van een loodglazuur, met hier en daar wat kopergroen, en een dekkende laag wit slib. In dit slib werd doormiddel van inkrassing een tekening aangebracht. Deze techniek staat bij specialisten bekend als sgraffito. Hoewel er geen twijfel mogelijk is dat het hier om Christus aan het kruis gaat kunnen we besluiten dat de pottenbakker zijn artistiek kunnen eerder beperkt was. Ondanks de aandacht voor details, zoals de navel en tepels, komt de tekening nog al kinderlijk over. Toch moet het zijn tijdsgenoten bekoort hebben, daar het via een context met gebruiksafval tot bij ons is gekomen.

Dana Piessens, aardewerkspecialist

Deze en andere aardewerkvondsten uit de opgraving Echt Centrumplan werden gepubliceerd in ‘CAR-Publications 1: Echter aardewerk: een diachroon aardewerkbeeld van de opgraving Echt-Centrumplan’