Artefact van de maand: tabakspijp Jacob de Vletter

Op 1 mei wordt op vele plaatsen in de wereld de Dag van de Arbeid gevierd. Het is de feestdag van de socialistische, communistische en anarchistische arbeidsbeweging. Zo een dag moet vereerd worden met een toepasselijk tabakspijp. In dit geval een tabakspijp ter ere van Jacob de Vletter (1818-1872).

Jacob de Vletter besteeg de maatschappelijke ladder door het volgen van een opleiding tot onderwijzer. Eerst aan het werk als hulponderwijzer groeide hij door tot schooldirecteur. Na een meningsverschil werd De Vletter ontslagen en volgde er een periode van armoede. In 1866 werd hij redacteur van het Rotterdamsch Weekblad en via zijn artikelen ging hij fel van leer tegen het Rotterdamse gemeentebestuur en politie. De kritiek van de Vletter op het gemeentebestuur ging voornamelijk over de beperkte sociale aandacht van het gemeentebestuur voor sociale huisvesting, openbare voorzieningen e.d.

Hij verwierf de steun van de Rotterdamse oppositie en zijn protest nam zulke vormen aan dat dit leidde tot een volksopstand op 28 en 29 oktober 1868. Op 1 november van dat jaar werd De Vletter opgepakt en uiteindelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf van 10 jaar. De publieke verontwaardiging over dit vonnis was groot en is de aanleiding voor de productie van deze Goudse tabakspijp geweest.

Op 24 september 1869 wordt namelijk in de Middelburgse Courant melding gemaakt van deze tabakspijpen.

Op de linkerzijde van deze tabakspijp, een zogenaamde mosterdlepel, staat de tekst JACOB DE VLETTER ZAAKWAARNEMER en op de rechterzijde van de ketel staat een afbeelding van De Vletter.

Jan van Oostveen, specialist tabakspijpen en (keur)loden