Artefact van de maand: sluitgewicht van het Zeebrugge-wrak

We starten het nieuwe jaar met opnieuw een vondst van het Zeebrugge-wrak, het vroeg 16e-eeuws handelsschip dat in de jaren ’90 ontdekt werd nabij de haven van Zeebrugge. Op deze onderwater site werden een twintigtal setjes sluitgewichten gevonden. Een sluitgewicht bestaat uit een reeks van in elkaar passende gewichtjes. Het allerkleinste onderdeel wordt de pil genoemd, en weegt evenveel als het tweede kleinste onderdeel. Nadien weegt elk volgend groter deel dubbel zoveel als het voorgaande deel. Dit betekent dan ook dat het gewicht van elk onderdeel evenveel is als het totale gewicht van de onderdelen die het bevat.

Een merkteken op het afgebeelde setje liet toe deze vondst toe te schrijven aan de Duitse gewichtenmaker Hans Gscheid, die meester werd in Neurenberg in 1507. Dit betekent dat deze vondst niet ouder kan zijn dan het jaar 1507, en bijgevolg kunnen we dan ook vaststellen dat het schip niet voor 1507 gezonken kan zijn. Het gebruik van een heel gelijkaardig sluitgewicht werd afgebeeld door Quinten Metsys op het schilderij ‘de geldwisselaar en zijn vrouw’ dat hij in dezelfde periode (1514) te Antwerpen maakte.

Rik Lettany, specialist scheepshout en archeologisch constructiehout