In 2014 troffen archeologen van de Dienst Archeologie Mechelen een eigenaardig 14de-eeuws object aan op de hoek van de Scheerstraat en de Frederik De Merodestraat. Het gaat om een langwerpig voorwerp, opgebouwd uit drie cirkels. Het steunt op één rechthoekig pootje en was oorspronkelijk voorzien van een handgreep. Deze laatste is spijtig genoeg afgebroken en niet bewaard. In het midden van elke cirkel is door de pottenbakker een gaatje aangebracht. Later, na het bakken, zijn er nog twee gaatjes geboord, telkens op de overgang van de ene cirkel naar de andere. Waarom is onduidelijk, mogelijk om het omhoog te kunnen hangen.
Waarvoor diende dit object? Een zoektocht naar gelijkaardige objecten leverde voorlopig slechts één parallel op. In Dordrecht werd eind vorige eeuw een bijna identiek voorwerp aangetroffen, eveneens uit de 14de eeuw. Het enige verschil is dat het geen doorboringen heeft.
Het Nederlandse exemplaar wordt geïnterpreteerd als poffertjespan. Hoewel er inderdaad een vage gelijkenis is met de hedendaagse poffertjespannen, lijkt ons dit onwaarschijnlijk. Om te beginnen zou het deeg in het Mechels exemplaar weglopen door de centrale gaatjes. Verder zou men bij gebruik in het open vuur een dikke roetlaag verwachten, terwijl er slechts lichte sporen van verhitting zichtbaar zijn. Tenslotte moeten we ons afvragen of onze 14de-eeuwse voorouders ooit van poffertjes hadden gehoord. De oorsprong van de kleine boekweitpannenkoekjes is niet helemaal duidelijk, maar de meeste bronnen gaan niet verder terug dan de 18de eeuw.
De functie van het eigenaardige object blijft voorlopig dus een mysterie.
Dana Piessens, specialist (post)middeleeuws aardewerk
Ken je een parallel, heb je een briljant idee of weet je meer over de oorsprong van poffertjes? Laat gerust iets weten!
